Stemmen uit de Toendra, De laatste der Joekagieren
In de Russische deelrepubliek Sakha (Jakoetië), boven de poolcirkel, wonen de Toendra-Joekagieren, een nomadenvolk van rendierhouders. 63 van hen spreken nog Joekagiers, een taal die uniek is in de wereld omdat bij het vertellen van overleveringen de sprekers overgaan in gezang. Er zijn nog slechts twee oudjes in leven die dat goed beheersen, zodat dit unicum spoedig voorgoed van de aardbodem zal zijn verdwenen. De aan de Universiteit van Amsterdam verbonden taalkundige Cecilia Odé bezoekt met een zekere regelmaat de Joekagieren om hun taal te bewaren voor het nageslacht. Buitengewoon wrang is het dat Cecilia zelf ernstig ziek is en bang is dat dit haar laatste reis naar de toendra zal zijn. Cecilia's reis bevat alle ingrediënten voor een fascinerende en inspirerende documentaire: een wetenschappelijk onderzoekster die zich met hart en ziel inzet om de verdwijnende taal en cultuur van de Joekagieren vast te leggen; de voor westerlingen volstrekt onbekende levenswijze van de Joekagieren in de bittere kou; ontroerende momenten van vol overgave zingende oudjes en de circa dertig kinderen op school die met zeer beperkt lesmateriaal de taal leren. Dit allemaal omgeven door de exotiek van rendierkuddes, lasso’s en nomadententen op het ijs.
Maar de sterkste troef voor deze film is de hartverwarmende vriendschap die Cecilia door de jaren heen met de Joekagieren heeft opgebouwd. Die vriendschap maakt het mogelijk om op ongedwongen manier de gemeenschap binnen te komen en een portret te schetsen van de Joekagieren in het verre Siberië, om hun traditionele levenswijze te laten zien, om het te hebben over het verdwijnen van hun cultuur en hun inspanningen om te redden wat er nog te redden valt.
Voices from the Tundra, The last of the Yukagirs
In northeastern Siberia, above the Arctic Circle, live the Tundra Yukagirs, nomadic reindeer herders. 63 of them still speak Yukagir, a uniquely musical language that turns melodic as storytellers relate traditional tales of Yukagir history. Amsterdam linguist Cecilia Odé has made repeated trips to the remote corner of eastern Siberia that the Yukagirs call home to capture their language and preserve it for posterity. A diagnosis of metastatic cancer threatened to end these trips, but a period of remission enabled her to return to the land of the Yukagirs once again, perhaps for the last time.
Cecilia's journey features all the ingredients of a fascinating and inspiring documentary: a dedicated scholar whose life work is to preserve a vanishing language; a people torn between age-old traditions and the challenges of subsistence in the brutal cold of Siberia and the seductions of an easier life in the region’s towns and cities; the primeval power of the songs retained by aged Yukagirs raised by parents who could recall pre-Soviet times and hopeful scenes of schoolchildren learning their ancestral language using materials developed with Cecelia’s help; the romance of lassos, reindeer herds, and deerskin tents pitched on the ice. But the film’s strongest asset is the heart-warming friendship that has developed between Cecilia and the Yukagirs. This allows the filmmakers to enter the Yukagir community in an unforced manner and gain access to the people’s innermost thoughts. The trust and confidence developed through Cecelia’s longstanding relationships with the Yukagir community enable the filmmakers to produce a compellingly genuine portrait of extraordinary people living their lives in distant Siberia and capture frank discussions about their disappearing language, their traditional way of life, and their efforts to keep their culture alive.